Araştırma
10 Oca 2025
Google, yapay zeka sohbet botu Gemini Asistan ile ChatGPT gibi rakiplerine karşı güçlü bir konum elde etmeyi hedeflese de, ABD Adalet Bakanlığı'nın antitrust davası kapsamında önerilen kısıtlamalar bu süreci karmaşıklaştırabilir. Mahkeme, Google'ın cihaz üreticileri ve tarayıcı geliştiricileriyle yaptığı münhasırlık içeren anlaşmaları kısıtlamayı ve rakiplere daha fazla alan açmayı amaçlıyor.
Google, bu kısıtlamaları dar kapsamlı önerilerle karşılamayı tercih ederken, uzun vadeli düzenlemelerin hızlı gelişen yapay zeka sektörünü olumsuz etkileyebileceğini savunuyor. Nisan 2024'te başlayacak duruşmalar, yalnızca Google'ın Gemini stratejisini değil, aynı zamanda yapay zeka arama pazarının genel dinamiklerini de şekillendirebilir. Google'ın güçlü pazar payını koruyup rekabeti dengede tutacak bir yol bulması, hem teknoloji dünyası hem de yasal düzenlemeler açısından kritik bir dönüm noktası olacak.
Google’ın üretken yapay zeka sohbet botu Gemini Asistan, OpenAI’nin ChatGPT'sine rakip olarak önümüzdeki yıllarda daha popüler hale gelmek istiyorsa, bunu mevcut pazar dinamikleri ve yasal düzenlemeler çerçevesinde gerçekleştirmek zorunda kalabilir. ABD Adalet Bakanlığı’nın Google’a yönelik antitrust davası kapsamında, şirketin cihaz üreticileri, tarayıcı geliştiricileri ve kablosuz operatörlerle yaptığı anlaşmalara yönelik kısıtlamalar önerildi. Bu kısıtlamalar, Google’ın Gemini’yi ABD kullanıcılarına dağıtma zorunluluğunu ortadan kaldırmayı ve ortakların varsayılan arama motoru seçiminde daha fazla esneklik kazanmasını içeriyor.
Google, cuma günü mahkemeye sunduğu belgede, Adalet Bakanlığı’nın geçen ayki taleplerine yanıt olarak bazı kısıtlamalar önerdi. Bakanlık, Google’ın ortakları üzerindeki kontrolünü gevşetmesini, rakipleriyle daha fazla veri paylaşmasını ve Chrome tarayıcı işini devretmesini istemişti. Ancak Google, herhangi bir iş birimini satma veya rakiplere daha fazla bilgi sağlama fikrini reddetti. Bunun yerine, önerilen kısıtlamalar, hükümetin talep ettiğinden daha dar kapsamlı bir çerçevede sunuldu.
Bu dava, ABD Bölge Hakimi Amit Mehta’nın geçen yıl Google’ın iOS ve diğer platformlarda varsayılan arama motoru olma anlaşmaları yoluyla federal antitrust yasalarını ihlal ettiğine karar vermesiyle başladı. Mehta, bu anlaşmaların Google’ın kullanıcı kazanmasına ve bu kullanıcıları elde tutmasına olanak sağladığını, bunun da arama ve reklam pazarında tekelleşmeye yol açtığını belirtti. Bu durum, Google’ın reklam fiyatlarını artırma gücüne sahip olmasına ve şirketin gelirlerinde dramatik bir artış ile istikrarlı kâr oranları elde etmesine neden oldu.
Google’ın Gemini Asistan sohbet botu, yapay zeka destekli arama ve kullanıcı deneyimi alanında ChatGPT gibi rakiplerle rekabet etmeyi hedefliyor. Ancak Adalet Bakanlığı ve bazı eyalet başsavcıları, Google’ın geleneksel arama motorlarındaki hakimiyetini yapay zeka alanına taşımasını engellemek istiyor. Bu bağlamda, Google’ın önerdiği kısıtlamalar, Gemini’nin tanıtımını ve dağıtımını etkileyebilir. Örneğin, Google, Samsung gibi ortaklarla Gemini’yi tanıtmak için anlaşmalar yapmaya devam edebilir, ancak bu anlaşmaların münhasırlık içermemesi gerekiyor. Yani tekelleşmemesi gerekiyor. Ayrıca, Google, ortaklarından Gemini’yi tanıtmalarını talep edemez ve rakip yapay zeka şirketleriyle iş birliğini engelleyemez gibi engellemeler bulunuyor.
Hakim Mehta’nın Nisan ayında başlayacak duruşmalar sonucunda vereceği karar, Google’ın gelecekteki stratejilerini ve pazar hakimiyetini şekillendirecek. Adalet Bakanlığı, kısıtlamaların on yıl boyunca devam etmesini talep ederken, Google bu sürenin üç yıl ile sınırlı olmasını istiyor. Google, yapay zeka ve arama teknolojilerindeki hızlı yeniliklerin, uzun vadeli düzenlemelerin rekabeti ve tüketici faydasını olumsuz etkileyebileceğini savunuyor.
Google’ın küresel arama motoru pazarındaki %90’lık payı, şirketin bu alandaki hakimiyetini açıkça ortaya koyuyor. Ancak bazı rakipler, mahkeme kararlarının diğer arama motorlarının kullanıcı kazanma şansını artırabileceğini düşünüyor. Öte yandan, eski Google yöneticileri, şirketin pazar payını korumasının temelinde kullanıcıların Google deneyimini tercih etmesi olduğunu savunuyor. Bu nedenle, rakiplerin Google’a yetişmek için yenilikçi çözümler geliştirmesi gerektiği belirtiliyor.
Google ve Adalet Bakanlığı, yapay zeka arama şirketleri OpenAI ve Perplexity gibi firmalardan bilgi ve kayıt talep ederek, yapay zeka dağıtımına yönelik kısıtlamalar konusunda ortak bir zemin arıyor. Ancak, Google’a yönelik herhangi bir kısıtlamanın yürürlüğe girmesi yıllar alabilir. Bu durum, yatırımcıların Google ve ana şirketi Alphabet’in geleceği konusunda iyimser olmasını sağlıyor. Şirketin hisseleri, 2024 yılında %37’den fazla değer kazandı ve bu, son 20 yılın en iyi performanslarından biri olarak değerlendiriliyor.
Sonuç olarak, Gemini’nin Amerikan yaşamına entegrasyonu, Google aramasının entegrasyonundan farklı bir yol izleyebilir. Ancak bu süreç hem yasal düzenlemeler hem de rekabet ortamındaki gelişmelerle şekillenecek.
Kaynak: Wired